Het wordt avond, de dag loopt reeds ten einde | door Robert Sarah en Nicolas Diat

De Afrikaanse denker Robert Sarah gaat in dit boek in op de vraag hoe de westerse samenleving zich het laatste decennium heeft ontwikkeld. Het lijkt een noodkreet van een profeet.

Sarah’s analyse is confronterend en hard. Tegelijk is hij respectvol en kijkt hij met de ogen van een buitenstaander. Sarah is een gelovig man en dat maakt dat er een aantal extra antennes uitstaat.

Crisis
Het westen verkeert volgens Sarah in crisis en de westerse mens is vervuld met haat. Haat tegen het verleden en zijn tradities, tegen het eigen land en jegens de mens op zichzelf. “Het lijkt erop alsof de westerse mens zijn eigen natuur haat. Men heeft onze tijdgenoten ervan overtuigd dat ze van niemand afhankelijk mogen zijn, omdat ze anders niet vrij zijn.” Volgens Sarah is dat een tragische vergissing, waardoor mensen opgesloten raken in zichzelf.

We lezen over de nieuwe mensheid, het zogeheten transhumanisme, over de crisis van Europa dat alles opoffert aan individualistisch welvaartsdenken, de schijn van de postmoderne democratie en het kapitalisme. Behalve op de druk van ideologieën, wijst Sarah op de druk van de biotechnologie (wat zijn de natuurlijke grenzen van mens-zijn?) en geopolitiek (wat is ons antwoord op dolende medemensen, massaal op de vlucht?).

Gendertheorie
Sarah geeft ook een analyse van de ‘gendertheorie’. Hij stelt vast dat dit denken de begrippen mannelijkheid en vrouwelijkheid wil afbreken, waardoor ieder in alle vrijheid het eigen geslacht, dus zijn of haar seksuele identiteit, kan bepalen. “Volgens deze ideologie is alleen datgene in overeenstemming met mijn waardigheid wat ik zelf maak en zelf bepaal. Omgekeerd geredeneerd is alles wat ik als geschenk ontvang niet werkelijk menswaardig is.”

Volgens Sarah zijn kinderen de eerste slachtoffers van het genderdenken, dat het concept van ouder-kindrelatie in de war gooit en van kinderen mensen maakt die ontworteld zijn.

Het gaat Sarah er niet om dat we heimwee koesteren naar een verleden dat nooit meer terugkomt. Het is volgens hem wel nodig dat jongeren weten van welke geschiedenis ze erfgenamen zijn. “Het wordt tijd dat hun de vrijheid wordt gegund om van hun ouders zekerheden te ontvangen, en ook regels die gebaseerd zijn op ervaring. Ontvangen is een vorm van vrijheid.”

Hoop
Sarah, die kardinaal in de Rooms-Katholieke Kerk is en begin 2021 met emeritaat ging, zoekt aan het einde van het boek antwoord op de vraag hoe weer hoop te krijgen. “Alleen God kan ons redden en dat zal Hij alleen doen als we tot Hem bidden.”

In zijn laatste alinea komt de titel naar voren. Het zijn woorden van de twee Emmausgangers uit Mattheus, die met Jezus oplopen: “En terwijl de zon in de verte lijkt te verdwijnen achter de bergen, terwijl de schaduwen langer worden op de weg en terwijl de kou vat krijgt op ons lichaam, krijgen we nieuwe moed en we bidden tot Hem. ‘Ons hart staat in vuur en vlam als U tot ons spreekt. Blijf bij ons, Heer, want het wordt avond en de dag loopt reeds ten einde.’”